Co to jest i dlaczego jest potrzebny?

Jest to pisemne porozumienie zawarte między rodzicami niepełnoletnich dzieci, zawierające sposób wykonywania  władzy rodzicielskiej w sytuacji rozstania/rozwodu.

Co składa się na władzę rodzicielską?

To przede wszystkim kwestie codziennej opieki, wychowania, utrzymania oraz podejmowania decyzji o istotnych sprawach dziecka. Zatem plan wychowawczy powinien zawierać uzgodnienia dotyczące przede wszystkim:

• miejsca zamieszkania dziecka;
• sposobów sprawowania codziennej opieki, w tym kontaktów z rodzicem niemieszkającym wspólnie;
• podejmowania decyzji w istotnych sprawach dziecka, w tym szczególnie sposobów edukacji, leczenia, wyjazdów zagranicznych, etc.;
• ponoszenia kosztów utrzymania dziecka (alimentacja).

Nie ma jednego wzoru takiego planu. Jego kształt powinien być uzależniony od sytuacji w danej rodzinie, konkretnych potrzeb rodziców i dzieci. Plan może zawierać uzgodnienia bardzo szczegółowe lub tylko te podstawowe. Im większy poziom wzajemnej nieufności i niedowierzania między rodzicami – tym bardziej precyzyjne powinno być porozumienie rodzicielskie, które może obniżyć napięcie między nimi. Rodzicom przystępującym do stworzenia porozumienia wychowawczego, zwykle w postaci umowy, w której oni są stronami, pomocne będą odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Z którym z rodziców dziecko/dzieci ma/mają zamieszkać?
2. Kiedy, gdzie i z jaką częstotliwością drugi rodzic będzie widywał dziecko/dzieci?
3. W jaki sposób i kiedy, z którym rodzicem dziecko/dzieci będzie/będą spędzać wakacje letnie i zimowe, święta oraz dłuższe weekendy?
4. Kto, oprócz rodziców, może zajmować się dzieckiem/dziećmi, odbierać ze szkoły/przedszkola?
5. Jak będziemy wybierali przedszkole, szkołę, zajęcia pozalekcyjne?
6. Jak będziemy wybierali lekarza, przychodnię dla dziecka/dzieci i kto to będzie organizował?
7. Co ustalamy w sprawie wyjazdów zagranicznych i przy kim będą dokumenty dziecka/dzieci (paszporty)?
8. Jakie są usprawiedliwione miesięczne i roczne wydatki na nasze dziecko/dzieci i jak się nimi dzielimy?

Obecnie po nowelizacji przepisów prawa rodzinnego przygotowanie planu wychowawczego przy rozwodzie jest rozwiązaniem nieobowiązkowym, ale dlaczego warto go przygotować?

• Plan wychowawczy tworzy się „na złe czasy” czyli na wypadek sytuacji trudnych, które zawsze się mogą zdarzyć. Wówczas jest się do czego odwołać.
• Praca nad wspólnym planem motywuje rodziców do rzetelnego przemyślenia swoich potrzeb i obowiązków, ale też zmusza do zobaczenia potrzeb drugiej strony, a przede wszystkim do zidentyfikowania potrzeb dziecka/dzieci.
• Lepiej jest wspólnie coś ustalić i przedstawić sądowi do zatwierdzenia, niż toczyć spór przed sądem, narażając się na orzeczenie odbiegające od oczekiwań.

Ważne

Rodzicielskie porozumienie wychowawcze powinno odnosić się także do zaspokajania potrzeb emocjonalnych dziecka/dzieci. Powinno być sformułowane w sposób przejrzysty i konkretny (dni, godziny, miejsca np. kontaktów, kwoty na zaspokojenie konkretnych potrzeb), żeby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych.